In 2023 werd de Groene Grens opgeleverd met 50 hectare natuurgebied, 2 hectare waterberging, 18 hectare kruidenrijke weidegrond, 3000 woningen (deels in aanbouw) en 60 kavels. “Ons project laat zien dat het kan: een ruimteprobleem veranderen in een waardevolle kans voor gebiedsontwikkeling”, stelt Marie-Louise. “Ede wilde een onderdeel van de ecologische hoofdstructuur aanleggen; Veenendaal wilde van de nieuwe wijk Veenendaal-Oost een veilige en aantrekkelijke woonomgeving maken. In de Groene Grens kwamen deze ambities perfect samen.” Het resultaat mag er zijn: “Het nieuwe natuurgebied is enorm soortenrijk. Zelfs na zeven jaar duiken er nog nieuwe (bedreigde) soorten op. Voor de bewoners van Veenendaal-Oost is het een plek om heerlijk te wandelen en tot rust te komen. De Groene Grens is daarmee het bewijs dat de aanleg van een nieuwe woonwijk ook goed kan uitpakken voor de natuur.” 

Foto van de Groene Grens in de wijk Veenendaal-Oost. Bron: gemeente Veenendaal 2025

Financiering door verkoop vrije kavels met unieke Groengarantie 

De Groene Grens werd in drie fases aangelegd. De gemeente Veenendaal wilde de aankoop en inrichting van de natuur in de Groene Grens grotendeels bekostigen met opbrengsten uit de verkoop van zestig ‘dure segment’-kavels aan particulieren. Deze kavels zijn vanaf 2012 ontwikkeld. Maar net toen de eerste kavels in 2012 in de verkoop gingen, stortte de woningmarkt in: De huizenprijzen daalden flink en huizen werden amper nog verkocht. 

“Dat was een flinke tegenvaller”, blikt Marie-Louise terug. “Samen met het Groenfonds zochten we naar creatieve oplossingen om de kavels toch aantrekkelijk te maken voor potentiële kopers. Het Groenfonds kwam met de Groengarantie. Deze garandeerde kopers dat het natuurgebied rondom hun kavel minimaal vijftig jaar natuurgebied zou blijven.” Het was de eerste keer in Nederland dat een gemeente zo’n Groengarantie afgaf: “Zo’n groen uitzicht dat ook groen blijft, was voor veel mensen interessant. Hierdoor lukte het alsnog om de kavels te verkopen. Het verdiende geld gebruikten we voor de verdere ontwikkeling van de natuur. Ook zorgde het Nationaal Groenfonds ervoor dat we konden financieren tegen een lage rente.”

Hoe kunnen wel elkaar helpen?

Het succes van de Groene Grens zit volgens Marie-Louise in het steeds op zoek gaan naar het gezamenlijke doel en telkens de vraag stellen: hoe kunnen we elkaar helpen? Dat geldt ook bij het zoeken naar andere manieren van financiering. Een mooi voorbeeld is de deal met Ontwikkelingsbedrijf Veenendaal-Oost. Voor de nieuwe woonwijk was er een waterbergingsgebied en een plek voor honden nodig. “Ontwikkelingsbedrijf Veenendaal-Oost financierde beide voorzieningen, omdat zij ook een veilige en leefbare wijk wilden realiseren. Mede dankzij deze investeringen konden we delen van de Groene Grens inzetten als waterbuffer om het overtollig water uit de wijk op te vangen. Bij de overgang van de wijk naar de Groene Grens legden we een hondenlosloopplek aan.”

Verrassend partnerschap 

Een ander voorbeeld is de bijzondere samenwerking met een lokale melkveehouderij. Marie-Louise: “Wij kochten de grond in het gebied op vrijwillige basis van de grondeigenaren. Sommige grondeigenaren maakten gebruik van regelingen zoals Ruimte voor Ruimte. De melkveehouderij wilde echter het familiebedrijf op de bestaande locatie behouden. Samen zijn we op zoek gegaan naar samenwerkingsmogelijkheden.” 

Gaandeweg groeide het vertrouwen en onderzochten zij hoe de boerderij onderdeel van het gebied kon worden. “De melkveehouderij is natuurvriendelijker gaan boeren en neemt tegen betaling een deel van de natuurbeheertaken over. Hierdoor draagt de boerderij bij aan het mooier maken en het versterken van het landschap. Je ziet nu veel meer grassen, kruiden, insecten, vlinders en vogels in het gebied. De bewoners van Veenendaal-Oost kunnen bij Melktap ‘De Groene Grens’ melk tappen en elkaar ontmoeten: Het verbindt de inwoners met de natuur én met elkaar! Eigenlijk is iedereen er beter van geworden.”

Financiering in natura

Sommige partijen investeerden geen geld, maar groen. Zo subsidieerde de provincie Gelderland de realisatie van 14 hectare natuur voor de uitvoering van het Provinciaal Meerjaren Programma 2007-2013; en plantte Rijkswaterstaat een bos aan ter compensatie van de bomenkap voor de verbreding van de A12/A50. Marie-Louise: “Zelfs als je andere doelen hebt, kun je samen successen behalen.”

Laat je niet uit het veld slaan

“Soms heb je een lange adem nodig”, geeft Marie-Louise toe. “Maar dat geduld heeft zich uitbetaald in iets heel moois. Tegenslagen zijn er altijd, maar het gaat erom hoe je ze oplost.” Haar advies? “Er zijn altijd redenen dat het niet kan of dat iets niet lukt. De uitdaging is: ga op zoek naar hoe het wel kan! Ons team was heel gemotiveerd en werkte hard. We werkten tijdens het hele project met hetzelfde team: een makelaar voor de verkoop van de bouwkavels, een grondverwerver voor de aankoop van grond, een gebiedsplanner, een communicatieadviseur, een projectondersteuner en ikzelf. Iedereen bleef tijd en energie investeren. Het klinkt als een cliché, maar dit is precies waarom dit project een succes is geworden. Door creatief te denken en slim samen te werken, hebben we iets bereikt waar iedereen blij mee is: een prachtig natuurgebied en een fijne woonwijk.”