Bepaal voor de gestelde ambities in je visie welk ontwerp van de ruimtelijke inrichting hierbij past. Welke fysieke inrichting van de leefomgeving is nodig om aan deze ambities te voldoen? Daarvoor moet een visie concreet worden in ruimtelijke plannen. Dit kan gaan om maatregelen in een project of om een omgevingsplan van je gemeente. Voor deze stap geven we handvatten voor ruimtelijke plannen gezonde leefomgeving.

Concreet maken van ambities

In je omgevingsvisie staan doelen voor een gezonde leefomgeving. Deze wil je vertalen naar beleid. Sommige van deze ambities zijn eenvoudig te vatten in beleid en planregels. Denk aan afstandsnormen en een goede verdeling van functies. Dit kan je vastleggen in het omgevingsplan.

Andere ambities zijn minder gemakkelijk te kwantificeren en daardoor lastiger te vertalen in beleidsregels. Je kunt hieraan wel richting geven in omgevingsprogramma’s. Deze bieden kaders voor de toetsing van ruimtelijke plannen. Zo kun je aansluiten bij de kansen en risico’s in een specifiek plangebied.

Deze handreikingen geven informatie over hoe een leefomgeving gezond kan worden ingericht:

Ga rond de tafel

Laat bij de keuze voor de ruimtelijke inrichting ook de bewoners en gebruikers een rol spelen. Na het betrekken van hen bij het in kaart brengen van kansen en risico's, is bewonersparticipatie ook van belang bij concreet maken van het plan. Nodig bewoners en andere stakeholders uit zoals de GGD, de buurtvereniging en lokale ondernemers. Bespreek met hen welke inrichting van de leefomgeving de voorkeur heeft en waarom? Ga samen rondom de tekentafel zitten en maak gebruik van kaarten en beeldmateriaal. Wees ook helder waarover ze mogen meebeslissen en wat er met hun input gebeurt.

Zet je plannen op een rijtje

Zet alle opgehaalde ideeën op een rij. Wat zijn positieve en negatieve effecten van het plan op de gezondheid? En welke ruimtelijke inrichtingen zijn er mogelijk? Zet de verschillende varianten tegen elkaar af en laat bij beslissingen gezondheidsaspecten een rol spelen. Zorg ervoor dat alle alternatieven realistisch zijn: uitvoerbaar, handhaafbaar en betaalbaar. Om de financiën rond te krijgen, kan het combineren van budgetten een oplossing zijn. Lees in deze brochure hoe dit in de praktijk wordt aangepakt. En lees hier hoe andere gemeenten dit hebben aangepakt. Koppel je beslissing terug aan de betrokken stakeholders. Organiseer eventueel een extra bijeenkomst of participatieronde om de plannen verder te concretiseren.

Tips voor het opstellen van een haalbaar ruimtelijk plan:

  • Check eventuele belemmeringen voor de uitvoering. Denk hierbij aan kwetsbare flora en fauna, de nabijheid van een natuurgebied of een melding- of vergunningsplicht.
  • Kijk voorbij je plangebied. Stem het ruimtelijke plan af met gebiedsontwikkelingen op andere onderwerpen en met ruimtelijke plannen in naastgelegen gebieden. In beide gevallen zijn misschien win-win mogelijkheden.
  • Bepaal of er toezicht of handhaving nodig is als het plan is uitgevoerd. Dit wordt vaak over het hoofd gezien.
  • Zorg voor een plan dat uitvoerbaar is. Is er voldoende capaciteit voor de uitvoering? Denk hierbij ook aan beheer in de toekomst, ook hiervoor zal budget en capaciteit nodig zijn.
  • Maak in kwetsbare wijken een plan om de bewoners actief te blijven betrekken juist na de uitvoering. Denk aan het blijvend organiseren van activiteiten in een buurttuin of speelplek.
  • Maak alvast een evaluatieplan, zodat na uitvoering voor alle betrokkenen duidelijk is of en hoe er wordt geëvalueerd en bepaal de indicatoren (in geval van monitoring).