Veel partijen houden zich bezig met een gezonde leefomgeving. Werken hieraan kan eigenlijk niet zonder samenhang en coördinatie tussen gemeentelijke beleidsterreinen, zoals ruimtelijke ordening, infrastructuur, transport, volksgezondheid, wonen, sport, onderwijs, veiligheid, zorg, natuur en milieu.

Betrokken partijen

Lokale partners, zoals woningcorporaties, projectontwikkelaars, (landschaps)architecten en stedenbouwkundigen, de omgevingsdienst, de veiligheidsregio en de GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) zijn van belang. De GGD is lokaal een belangrijke ingang voor vragen over een gezonde leefomgeving. Ze kan kennis inzetten op het gebied van medische milieukunde, positieve gezondheid, doelgroepen en gedrag, infectieziekten, epidemiologie en risico-communicatie.

Samenwerking noodzakelijk

De uitdagingen op het gebied van gezondheid en gezonde leefomgeving in een gemeente of wijk zijn groot en vaak complex. De aanpak van overgewicht of het terugdringen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen bijvoorbeeld lukt niet alleen vanuit het gezondheidsdomein. Iedereen heeft bepaalde motieven of belangen. Een provincie kan bijvoorbeeld ervan overtuigd zijn dat een windmolenpark een goed alternatief is voor het gebruik van fossiele brandstoffen. Terwijl omwonenden bang zijn om hinder te ondervinden en willen meepraten over de plek waar de windmolens worden geplaatst. Helderheid over ieders motieven helpt in het bedenken wie wanneer betrokken wordt bij het proces en welk instrument daarvoor het meest geschikt is. 

Tips

Samenwerken

  • Verken de samenwerkingspartners en hun belangen en motieven. Kies een samenwerkingsvorm die bij de motieven past
  • Creëer een gezamenlijke ambitie
  • Neem de tijd om relevante partijen te leren kennen en te verdiepen in elkaars taal en cultuur. Zorg dat bestuurders en managers de samenwerking met meerdere beleidsterreinen en inwoners ondersteunen en faciliteren

Samenwerkingspartners en participatie

  • Betrek uw GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) vroegtijdig bij ideeën over gezondheid en gezonde inrichting. Het document met kernwaarden voor een gezonde leefomgeving is een hulpmiddel en biedt argumenten bij het kiezen van ambities
  • Stel vroegtijdig een projectgroep samen met deelnemers uit gemeentelijke afdelingen en organisaties: GGD (medische milieukunde, gezondheidsbevordering), gezondheid, welzijn, groen, ruimtelijke ordening, onderwijs, jeugd, sport, verkeer, milieu en water. Betrek hier ook (toekomstige) bewoners of gebruikers, beheerders en (afhankelijk van doel) een ontwerper
  • Luister naar de wensen van de bewoners
  • Maak inzichtelijk waarom bewoners en andere belangengroepen betrokken worden bij een project. Moeten ze de kwaliteit van het plan/ontwerp helpen verhogen of draagvlak helpen creëren? Maak duidelijke afspraken over de rol en verantwoordelijkheid van deelnemers
  • Stel een creatieve en competente projectleider aan, die mensen bij elkaar brengt, enthousiast maakt en een gezond ontwerp of plan hoog op de agenda houdt
  • Spreek vooraf met de projectgroep af wat u verstaat onder een ‘gezond omgevingsplan of ontwerp'

Participatietrajecten

  • Luister naar de evaringen, wensen en behoeften van inwoners
  • Maak inzichtelijk waarom bewoners en andere belangengroepen betrokken worden bij een project. Moeten ze de kwaliteit van het plan/ontwerp helpen verhogen of draagvlak helpen creëren? Maak duidelijke afspraken over de rol en verantwoordelijkheid van deelnemers

Proces

  • Doe inspiratie op bij andere gemeenten en lees de praktijkverhalen
  • Creëer politiek draagvlak: betrek bestuurders bij het plan. En zorg voor voldoende geld en (ambtelijke) tijd
  • Geef creativiteit de ruimte: excursies of fotoreportages van o.a. bewoners om een gezamenlijk beeld van het gebied te ontwikkelen, gebruik referentiebeelden, maak gebruik van ontwerpers