In de GO! methode staan de buurtbewoners centraal. Samen met hen breng je in kaart waar kansen liggen om de gezonde leefomgeving van een wijk of dorp te versterken. De methode combineert landelijke data over de gezonde leefomgeving met lokaal verzamelde data over de fysieke inrichting en sociale opbouw op wijkniveau.
De GO! methode is een gestructureerde aanpak voor het inrichten van een gezonde, lokale leefomgeving door bewoners en professionals, inclusief samenwerking van diverse gemeentelijke domeinen. De methode bestaat uit een cyclus van zes stappen. Je brengt samen met professionals en inwoners de leefomgeving in kaart en onderzoekt hoe deze gezonder en leefbaarder gemaakt kan worden om vervolgens acties te ondernemen in samenspraak met de gemeente en andere lokale partners. De GO! methode koppelt daarmee kwantitatieve data aan de kwalitatieve ervaring van bewoners ten aanzien van lokale kenmerken, mogelijkheden en ambities.
GO! is onder andere toegepast in 10 wijken van de stad Utrecht (2016 – 2018), in dorpen van het landelijk gebied in Noord-Nederland (m.n. in de gemeente Westerkwartier (2019-2022), in de gemeente Almere (2024-2025) en in de Brabantse gemeenten Oss, Bernheze en Breda (2024-2025) In de periode van 2025-2027 staat er een nieuwe GO! cyclus gepland in de gemeente Haarlemmermeer.
Gezonde Omgeving (GO)
Thema's
Gezondheid, leefstijl (bewegen, voeding), sociaal (contacten, sociale cohesie) veiligheid/schoon, voorzieningen/inrichting, groen/blauw, milieu (lucht & geluid).
Gebruik instrument
Planfase
Te gebruiken in de volgende stappen:
- Huidige situatie plangebied
- Ambitie en visie
- Planvorming
- Monitoring en evaluatie
Zie ook ‘Aan de slag’ voor meer informatie.
Methode en product
Centraal in de 6 stappen van de GO! methode staat de co-creatie met inwoners. De input van de inwoners biedt inzicht in de beleving en uitwerking van “gezonde leefomgevingsthema’s” in hun omgeving. Dit wordt samengevat in een wijk- of dorpsprofiel. Op basis daarvan kan er een gesprek gevoerd worden over kansen en bedreigingen en wordt een SWOT-analyse gemaakt. Deze wordt vervolgens vertaald naar combinaties van maatregelen, gebruik makend van de Toolbox Gezonde Leefomgeving. Samen met professionals en bewoners wordt vervolgens gekozen aan welke maatregelen uitvoering wordt gegeven en wie daarbij een actieve rol kan spelen, bijvoorbeeld ook in beheer en onderhoud. Na het doorlopen van alle stappen van de GO! methode kan met de volgende cyclus worden begonnen. Hierbij worden de lessen uit de vorige ronde(s) meegenomen als input. In iedere volgend cyclus kunnen weer andere inwoners betrokken worden, andere thema’s aan de orde komen en ook andere maatregelen worden geïmplementeerd. Door deze cyclische werkwijze te herhalen wordt doorlopend en met toenemend gemak samen met inwoners gewerkt aan een steeds gezondere leefomgeving voor die inwoners.
Toelichting
GO! biedt de mogelijkheid het brede scala aan aspecten in de gezonde leefomgeving van een buurt of wijk tegen elkaar af te wegen, door combinatie van input van inwoners en beleidsmakers met beschikbare kwantitatieve data over gezondheid en leefomgevingskwaliteit. Toepasbaarheid van de methode hangt af van de beschikbaarheid van voldoende doorlooptijd (12 maanden), budget, gegevens en de organisatie van inwonersgroepen.
Benodigde gegevens & expertise
Data over leefomgeving en gezondheid, kennis over stakeholders, input inwoners. Betrek ook de lokale GGD, de veiligheidsregio of andere relevante partijen in het co-creatieproces.
Ontwikkeling
Oorsprong en opdrachtgever
De GO!-methode in 2017 door het RIVM ontwikkeld in opdracht van de Gemeente Utrecht.
Evaluatie instrument
In de periode van 2019 tot 2022 is de GO!-methode verder ontwikkeld door het RIVM samen met verschillende consortiumpartijen: Hanzehogeschool Groningen, GGD Groningen, Hogeschool Windesheim, Gemeente Westerkwartier en Veiligheidsregio Groningen. Hierbij is de methode ook toepasbaar gemaakt op dorpen landelijk gebied.
Laatste versie
2023
Gebruiksvoorwaarden
Er zijn geen gebruiksvoorwaarden en/of kosten verbonden aan het gebruik van het instrument.
Vragen & contact
Stel je vragen, opmerkingen of suggesties over het instrument via gezondeomgeving@rivm.nl.